انسان مانند هر موجود زنده ای برای انجام فعالیت های طبیعی خود احتیاج به آب و املاح، پروتئین، چربی، قند، ویتامین دارد. در دوران زندگی جنینی از طریق جفت تامین میشود.

6 ماه اول پس از تولد

در 6 ماه اول پس از تولد شیر مادر جهت تامین غذای مورد نیاز شیرخوار کافی است. بعد از ماه چهارم شیرخوار آمادگی پیدا می کند بجز شیر مادر مواد غذایی دیگری مانند فرنی و سرلاک برنج رقیق شده را دریافت نماید.

لازم است هر ماده غذایی در ابتدا رقیق آماده شود تا نوزاد تدریجا خوردن غذای جامد را آموزش ببیند؛ و به مرور زمان غلظت غذای کمکی افزایش یابد و هر ماده غذایی تازه به صورت کم و برای چند روز داده شود تا تحمل کودک به آن ماده غذایی سنجیده شود و اگر به یک ماده غذایی ناسازگاری داشته باشد مشخص گردد.

از 6 ماهگی شیرخوار

از شش ماهگی میتوان فرنی با آرد برنج و حریره بادام را برای شیرخوار شروع کرد. در این مرحله، غذای کمکی با قاشق کوچک داده می شود. همچنین از هفت ماهگی می‌توان سوپ با ترکیب گوشت، مرغ، هویج، سیب زمینی، جعفری و گشنیز را اضافه کرد.
هشت ماهگی آب میوه شروع شود و در سوپ، ماکارونی، انواع کدو ، عدس و ماش اضافه میگردد. زرده تخم مرغ را نیز می توان به رژیم غذایی شیرخوار اضافه کرد.
ده ماهگی زمان آغاز پوره میوه های رسیده مانند، سیب، گلابی، موز، خرما است. انواع حبوبات و جوانه گندم را می‌توان به سوپ اضافه کرد.

از 8 ماهگی با فنجان و از ده ماهگی قاشق را به دست کودک می دهیم؛ بعد از 11 ماهگی شیرخوار می تواند توسط انگشتان دست خود غذا را به سمت دهان ببرد.

از 12 ماهگی کودک

ماست و پنیر پاستوریزه کم نمک و انواع ماهی بین 15-12 ماهگی کودک شروع می‌شود؛ وی برای گرفتن قاشق و یا فنجان از دست والدین تلاش می کند. از دو سالگی تمایل به غذا خوردن با قاشق یا فنجان دارد.
بعد از یکسالگی می توان از غذای خانواده استفاده کرد و لازم است غذای اصلی در محیطی شاد به کودک داده شود. عسل، اسفناج و کلم بعد از یکسالگی داده می شود.

مواد مورد نیاز در تغذیه ی شیرخوار – نوزاد

با توجه به رشد سریع، شیرخوار همواره احتیاج به کالری بیشتری دارد و کمبود مواد غذایی موجب صدمات ناخواسته به ارگان‌های مختلف وی و سوء تغذیه می شود.

پروتئین

حدود 20% وزن بدن را تشکیل می دهد و ماده اصلی در آنزیم ها، هورمون ها و آنتی بادی ها و هموگلوبین می باشد برای ساخت و رشد سلول¬های بدن ضروری است. بنابراین وجود پروتئین در رژیم غذایی مختلف گوشتی، تخم مرغ، ماهی، شیر، غلات، لوبیا وجود دارد.
کربوهیدرات (قند)
برنج ، غلات ، قند و شکر، میوه و سبزیجات منابع عمده آن هستند .
چربی: در شیر، کره، زرده تخم مرغ، غلات وجود دارد.

مواد معدنی

کلسیم: 99% کلسیم بدن در استخوان ها می باشد. جذب کلسیم از روده توسط ویتامین D انجام می گیرد و میزان نیاز بدن به کلسیم در شرایط رشد سریع، بیشتر است.

فسفر

80% آن در استخوان ها است و در شیر، لبنیات و زرده تخم مرغ وجود دارد.

منیزیوم

50% در استخوان ها و بقیه در سلول های بدن است. در مواد غذایی غلات، شیر و گوشت وجود دارد.

روی یا زینک

در بسیاری از فعالیت های متابولیکی بدن دخالت داشته , برای حفظ رشد و نمو طبیعی ضروری می باشد. کمبود آن باعث بی اشتهایی اختلال رشد کوتاهی قد می شود.

ید

مهمترین ماده برای ساختن هورمون تیروئید می باشد.

آهن

دو سوم آهن در هموگلوبین گلبول های قرمز خون متمرکز بوده و نقش اصلی در انتقال اکسیژن بدن به عهده دارد. آهن موجود در غذای حیوانی نسبت به گیاهی بهتر جذب می شود. در ابتدای تولد نوزاد مقداری ذخیره آهن وجود دارد و زمانیکه وزن تولد دو برابر می شود قطره آهن شروع می شود؛ در نوزادان کم وزن قطره آهن زودتر شروع می شود.

ویتامین ها

ویتامین ها به دو گروه محلول در آب و چربی تقسیم میشوند.
ویتامین محلول در چربی K , E , D , A
ویتامین محلول در آب گروه B- ویتامین C

میزان نیاز بدن به ویتامین در سنین مختلف فرق می کنند.
و همچنین در برخی از عفونت ها، اعمال جراحی بعضی از بیماری متابولیک احتیاج بدن به ویتامین بیشتر می شود.

ویتامین A

در هنگام تولد ذخیره کمی داشته و از روز پنجم تولد بصورت قطره به نوزاد داده می شود. همچنین این ویتامین
در شیر مادر، تخم مرغ، هویج، سبزیجات، کدو حلوائی یافت می شود.

ویتامین D

موجب جذب کلسیم و فسفر شده که برای استخوان سازی مفید می باشد.
از روز پنجم تولد بصورت قطره به نوزاد داده شود.
کمبود آن باعث بیماری راشیتیسم (نرمی استخوان) می شود.
در شیر،کره، پنیر، تخم مرغ وجود دارد.
ویتامین E و K نیز محلول در چربی بوده.
که در موارد خاص مثل نوزادان کم وزن بطور اضافی داده می شود.

ویتامین C

در شیر مادر – شیر، سبزیجات، گوجه فرنگی، مرکبات موجود است.

اسید فولیک

جگر، ماهی ، حبوبات، پرتقال، اسفناج، سبزیجات وجود دارد.